Deu climatoscepticisme a la dificultat qui avem mei anar mei a har enténer la vertat (cronica Radio País)

 Adishatz a tots !

Au-darrèr d'aqueth estiu esvarjable a l'escala de l'emisfèr nòrd e mei que mei en Euròpa que voi parlar drin deu climatoscepticisme e au delà, de la dificultat pravanta qui avem a har enténer la vertat, quan seré la de la sciéncia. Qu'ei un subjècte d'interés vitau cap aus enjòcs qui questionan l'aviéner deu monde e deu planeta.

Notem purmèr la terminologia de climatosceptic n'ei pas inocenta e que's revela quitament viciosa permor lo mot qu'ei format per colusion de dus autes, climat e scepticisme. Òr lo scepticisme qu'ei sovent associat au dobte metodic qui ei lo bon caminament de tot scientific e de tot ciutadan. Que i a donc lo risc, tienut per uns climatosceptics eths medishs, que sia lo climatoscepticisme assimilat a un caminament scientific aunèste quan l'actitud climatosceptica e consisteish en negar, relativizar l'arrecauhament climatic e los sons efeits shens tiéner compte de las dadas sensivas o en hant hoi deus estudis seriós, estossen ua tropa, sus aqueth hèit. Uns climatosceptics que s'estiman mei nomà's climatorealistes e los especialistes deu climat que parlan a còps de climatonegacionisme o de "negators de l'arrecauhament climatic antropogèn." Com tot pensar eterodòxe, a l'òra de la pensada sola e shens nuança, lo pensar climatosceptic que gaudeish d'un poder d'aperada de compte har suus qui huégen lo prèst a pensar dab lo quau tienen lo tropèth... Pr'aquò, purmèr d'anar mei luenh que voi precisar causòtas : la question deu climatoscepticisme e de la soa expression qu'ei d'autan mei empachativa que'u hè seguici la de la libertat de pensar e d'expression. Au nom de laquau los nostes auditors e los mens legedors qu'an lo dret de non pas créder a l'arrecauhament climatic e d'ac har saber. La sola causa qui avem lo dret d'aténder d'eths, com conciutadans, qu'ei que lo lor pensar s'apee sus ua documentacion personau pro hornida e contradictòria.

Aquesta precision que'ns permet de tirar deu capèth "climatosceptic" ua tropa de ciutadans qui ne son pas convençuts o ne creden pas a la tèsi màger de l'efèit de serra, sustot qu'ei un problèma qui passa las capablors de compreneson de mantuns individus gahats peus tribulòcis materiaus de la vita vitanta. Totun, suu plan individuau qu'ei interessent de notar que i son actituds o habitus qui tradeishen un climatoscepticisme d'ordi implicit. Per exemple lo deus qui's gahèn a la tonedera au sortit de dus dias de ploja en aost quan lo tascat èra color de la palha, se demorava drin d'èrba. O deus que s'i hèn enqüèra a's préner la veitura au mei har, quan seré tà crompar lo pan a tres cent mètres de casa.

Que'ns cau parlar drin tanben deus scientifics eterodòxes qui an desvolopat e aparat teorias alternativas (a còps interessentas e pas forçadament contradictòrias) a la de l'Arrecauhament Climatic e qui creden sancerament a la resulta de la loa cèrca qui pòt d'aulhors explicar parciaument la pujada de la temperatura globau constatada. A l'exemple deu danés Henrik Svensmark qui a la fin de las annadas 1990 e aparè ua tèsi seriosa suu ròtle deus arrais cosmics sus l'anar de las temperaturas planetàrias. Per estar a còps assimilats aqueths cercaires ne pòden pas estar considerats com climatosceptics.

E puish que i son tanben ua tropa de personalitats publicas (benvolentas mes lhèu drin ninòias) qui shens estar climatoscepticas e hèn servici a la propaganda climatosceptica per las loas presas de posicion (estossen pontuaus) en aparant tèsis erroneas. Que'vs renvii a la famosa debatuda enter lo volcanològue Haroun Tazieff e l'oficièr de la marina nacionau e gran explorator oceanografic Jacques-Yves Cousteau a l'emission "Les dossiers de l'écran" deu 4 de setème de 1979.

Senon, lo demiei climatosceptic qu'ei un vertadèr escarra-sac constituit de personalitats, de moviments e de grops qui sovent n'an pas gran causa a véder los uns dab los autes.

Climatosceptics que son purmèr uns moviments integristes religiós de tipe creacionistes e uns moviments politics d'ordi conservator. Tà simplificar, aqueth monde que's pensan "Diu qu'a creat l'univèrs tau com ei e l'òmi qu'ei tròp feblòt tà poder cambiar lo termostat.

Que'n son tanben uas personalitats hòrtas e dissidentas deu demiei scientific qui pòden a còps expremir posicions personaus a contrabriu de l'avis màger, per principi, senon per esperit de contradiccion.

Mes tà la clartat de la cronica que'ns limitaram a parlar deu vertadèr demiei climatosceptic, lo qui ei mei de crànher, qui ei hèit de scientifics (o de monde presentats atau peus mediàs) pagats peus grops de premuda (companhias petrolèras, industria deu carbon, ...), de politicaires e de moviments (finançats a descús) peus medishs grops, o de personalitats. Qu'existeishen tanben mediàs conservators o proprietat deus grans grops economics e deus miliardaris qui hèn en davant tèsis climatoscepticas e los qui las pòrtan. Aqueth climatoscepticisme qu'ei militant, interessat o corromput, e sovent hòrt poderós.

Lo prètzhèit d'aqueth aròu climatosceptic militant au servici deus poderós e deus industriaus deu petròli e de las energias fossilas qu'ei de travar, delaiar l'adopcion de mesuras qui's vedian via de lutar a de bon contra l'arrecauhament climatic e de perméter atau ad aqueth monde de s'enriquesir tostemps mei dinc a que la situacion ne sia pas mei tienedèra. La loa estrategia que consisteish subertot en sapar la hidança de tot cadun en la sciéncia tà tiéner un dobte sus l'arrecauhament climatic com sus autes subjèctes d'aulhors. Tad aquò har que pretenón bèra pausa per exemple non i èra cap de consens scientific o que mancavan las pròbas. Los grops de premuda au demiei deusquaus trobam organizacions de las poderosas (aus Estats-Units notadament) que pagan scientifics o personalitats publicas e que'us envian au front, tà díser los platèus de tele e los estudiòs de las radiòs de gran escot qui son lo supòrt d'ua autentica guèrra de mots e d'influéncia dont lo pensar deu monde ei lo sol tesaur. Aquiu en s'apeant sus un nhirgo pseudoscientific e un esclipòt d'arguments boharròcs e arreborits ahustats audavant, los mercenaris que s'i hèn a semiar o tiéner lo dobte ençò deus seguidors cap aus màgers especialistes de la question. E ua tropa de monde que's deishan enganar.

L'argucia deu demiei climatosceptic e d'aqueths combatents de luxe deus grops de premuda n'ei pas imudabla. Au briu deus ans que s'i hèn a adaptar lo devis a l'anar de las coneishenças e a l'actualitat. Que contestan mensh anar mensh la realitat de l'arrecauhament mes que militan entà un delai : que caleré aténder l'invencion de tecnologias mensh caras e mei eficientas tà s'atacar au problèma. Per las annadas 1970 – 1990, uns glacèrs e uas zònas de conglaç ne hasèn pas arrerpè, e de qui-ne-i a qu'avançavan permor d'en.hrediments locaus (l'arrecauhament globau n'èra pas tan hòrt com uei.) Los climatosceptics que s'apeèn sus aqueths hèits regionaus e sus ua escala de temps braca tà contestar lo procediment per entièr. De 1998 a 2010 que i avó ua fasa de "platèu" au nivèu de las temperaturas globaus entant qui las emetudas de gas carbonic e contunhavan d'aumentar. Los negators de l'arrecauhament climatic antropogèn que s'i hasón lavetz a descorrelar la haussa de las emetudas de CO2 de la haussa de las temperaturas. Los climatosceptics que s'i hèn tostemps a soslinhar lo flaquèr deus tribalhs deu GIEC suu ròtle de la vapor d'aiga (qui ei hòrt complicat e demora enigmatic) dens los lors escenaris, tà lhevar un dobte sus las resultas. Òr la preséncia de vapor d'aiga dens l'atmosfèr que resulta de l'evolucion de la temperatura globau sus laquau pesan los GES e pas lo contrari. De qui-ne-i a que s'apean suu contienut un bèth non arren (0,04%) de CO2 en l'atmosfèr tà contestar lo potenciau d'arrecauhament globau qui'u prestan los especialistes entant qui d'autes tienen l'arrecauhament climatic actuau que resultaré d'autes factors com los plaps solaris, los arrais cosmics e los cicles de Milankovic. Sonque la haussa de la temperatura ei e de quant tròp rèdda tà estar explicada per nat d'aqueths factors coneishuts. Enfin que s'atreveishen a contestar lo ròtle de la honuda deus glacèrs e deu conglaç dens la pujada de las mars, que disen que seré la resulta de l'erosion e d'apòrts de limon.

La comunicacion, e donc l'estrategia de l'aròu climatosceptic que cab en las nuanças aciu-baish :

- Que negan l'existéncia de l'Arrecauhament Climatic.

- Qu'admeten l'AC mes que negan o demeseishen la responsabilitat umana.

- Qu'admeten l'AC, la part de responsabilitat umana mes que negan las consequéncias de l'AC sus la natura e la societat umana.

- Qu'admeten lo tot mes qu'aparan los umans ne pòden pas har arren contra lo procediment.

- Qu'aparan los cambiaments indusits per l'AC que van meilèu profieitar aus umans.

- Quins que sian los efeits de l'AC qu'ei tròp tard entà har qué que sia e los òmis que s'adaptaràn.

- Ua varienta navera que consisteish en díser que cau delaiar las mesuras tà s'atacar au problèma permor l'esmiracle de la geoingenieria que'ns va sauvar.

Taus qui'ns escotan o qui legen lo men blòg qu'existeishen uns biais de conéisher un scientific climatosceptic a la tele o a la radiò a còp segur. A condicion de's documentar drin. Ne publican pas jamei articles suu subjècte en las revistas seriosas permor ne passarén pas lo comitat de relectura e que huegen los grops de tribalh e los collòquis suu hèit deu climat. La màger part deu temps lo contienut de las loas intervencions mediaticas que s'apea sus nat estudi ni publicacion de compte har. Tad eths tot que's jòga cap aus micròs.

Mei de 30 ans après la crida deu GIEC, b'at cau conéisher, las hòrças escuras e escuranhosas deu climatoscepticisme que s'i son escadudas. Qu'esperam tostemps las mesuras eficientas que sian adoptadas e aviadas au plan nacionau e internacionau e, drin de pertot, tròp de ciutadans ne son pas enqüèra convençuts deu seriosèr deu problèma tà que naveras generacions de politicaires plan decididas a s'atacar au problèma arriben au poder.

Au delà de la question de l'arrecauhament climatic la vertat (au sens scientific deu tèrmi) qu'a mei anar mei de mau obrir ua via d'aquestes torns e la mauhidança, senon la des-hidança generalizadas que questionan l'aviéner de las nostas democracias, estossen imperfèitas. A la mea idea, e shens que sia exaustiu que podem avançar uns explics ad aquera situacion.

Que cau notar purmèr lo pigrèr intellectuau que sembla ganhar las societats a fin e a mesura que's devolopan suu plan tecnologic. E aqueth pigrèr, aquera manca de curiosèr suu plan intellectuau que's dobla o qu'afavora ua baisha de la cultura generau e de l'esperit critic. Òr shens cultura generau, shens esperit critic, qu'ei hera mau-aisit de compréner las debatudas e los grans enjòcs contemporanèus. E ne cau pas cercar enlòc mei perqué tan de monde ne's veden pas via de compréner a de bon lo problèma de l'AC... Sustot qui los vívers modèrnes apèran a la superficialitat e au "zaping." Aquera evolucion deu monde de uei qu'afavora los plans deus climatosceptics e d'ua tropa d'autes pelhèrs.

Aquò dit los ciutadans que demoran prèsts a seguir, escotar ua autoritat, un miaire tan qui son percebuts com benvolents. Que i ei hens las societats modernas ua mauhidança pravanta cap aus poderós, aus govèrns, a la paraula oficiau mei anar mei relaiada tau com per uns mediàs. A l'òra d'Internet tot cadun que pòt trobar informacions de compte har, qui demoravan secretas un còp èra e qui contestan las vertats oficiaus. Lo monde que s'avisan a petits drins que çò qui'us ei presentat com ua informacion que relheva tròp sovent d'ua comunicacion hèita tà borrar los individus e manipulà'us. Badonc las autoritats, los mediàs de gran endom e las "eleis" que son mei anar mei percebuts com mensongècs e mauvolents, e, dens lo cas de l'Arrecauhament Climatic que s'escad mau permor que s'ageish d'un problèma vertadèr e deus grèus. Òr, com hera deus qui ne parlan e son discreditats qu'ei aisit entaus climatosceptics de s'apear suu sentit generau tà semiar lo dobte sus la realitat de l'AC.

Los individus, los ciutadans que son negats devath un flumi shens cés d'informacions catastroficas o un bèth non arren, sovent tasta-la-basta, e com son tanben gahats peu combat herotge de la vita vitanta que feneishen per zapar e resignà's en considerant ne i pòden pas arren. L'organizacion de las telas en supòrt de representacion de la societat deu divertiment e de l'espectacle qu'ajuda hera ad aquera actitud.

Los pòples qu'an hera plan comprés, devinat, las eleis mondializadas qu'instrumentalizavan sovent las "crisis" mondiaus de tot ordi (financièra, sanitària,...) tà'us culpabilizar e har consentir sacrificis economics e sociaus, senon politics. Òr, ençò de mantuns decidaires (politics, industriaus,...) aquera estrategia qu'estó e qu'ei de hèit utilizada au subjècte de l'AC e los nostes conciutadans ne son pas ninòis.

Los grans mediàs qui viven deu "buzz", de las publicitats, qu'an tanben ua bera part de responsabilitat. Non solament que convidan climatosceptics permor qu'ei rentau mes enqüèra ne hèn pas tostemps lo tribalh rigorós de'us presentar com cau. Que s'at viran entà presentar aqueths convidats com especialistes, atinoats. Òr l'avis d'un filosòfe qui acodeish la question de l'AC dens lo son tribalh n'averà pas jamei la valor deu d'un climatològue. A l'òra deu relativisme hèit sistèma un sarròt d'individus que son de hèit tienuts peu dobte.

Shens desbrombar los platèus de las teles e los estudiòs de las radiòs d'endom que son sovent organizats de tau mòde que l'un deus convidats a tot lo mensh a tostemps quauque libe o film documentari qui sòrt de paréisher en relacion dab lo subjècte deu devis e de l'emission e lo son chepic purmèr (com lo deus productors) n'ei pas l'apressada de la vertat mes de plàser au public, au demiei deu quau los crompadors potenciaus entà qui va aparar lo pensar qui vòlen enténer. E quan sabem las granas maisons d'edicions que son sovent proprietat deus medishs qui s'an crompat los mediàs...

Ne sèi pas quin poderem tornar de cap a ua societat de l'intelligéncia, deu dobte metodic e de la hidança. Qu'èi paur la modernitat e las revolucions tecnologicas qui s'abrivan, tan qui ne son pas mestrejadas per la màger part deu monde e hicadas au servici de l'interés generau e deu ben comun, que'ns condemnen a subrevíver en un monde de dobte, de relativisme absolut e de mau-hidança generalizats, teatre de guèrras caradas au servici d'ideologias lèdas, d'interés economics mes tanben de goros de tot pèu. Per çò deus climatosceptics sensu stricto, los qui saben e menteishen sabudament, que soheiti qu'arribem un dia a ua penalizacion davant deus tribunaus per complicitat de crimi contra l'umanitat e la biodiversitat.

Adishatz !