Que'm brembi deu temps mainadèc, quan peu vesiat, per las campanhas nostas, lo monde e vivèn urós dab las paucas causas qui avèn, shens jamei claverar las pòrtas ni barrar los endrets. Las termièras que's mercavan shens barbelats, quasi virtuaument, dab uas pèiras judiciosament enterradas a cada cornèr. Las hitas o las òscas, atau que las aperavan. Tan per tan si pareishèn a la flor deu sòu. Un cadun que's passejava hens las tèrras de l'un o de l'aute, mavut per un còdi d'aunor e los domaus que's comptavan, magèrment l'òbra de quauque hòravienut au bordalat.

A petits drins tot aquerò que cambiè. Segur, en envitant los òmis ad apielar bens materiaus dens los ostaus e apèrs deus navèths entaus tribalhs exteriors, la societat de consomacion e lo vam de modernizacion aperaires que portèn drin de con.hòrt a casa e d'aisidèr dens lo tribalh. Mes que semièn tanben la mauhidança e la cobedessa au còr de l'umanitat. A fin e a mesura qui los armaris e las demoras s'assomavan, qui las campanhas e's vueitavan permor de l'exòde rurau, la paur e l'isolament que getavan verrolhs e barralhas.

Au dia de uei, aquèra societat de consomacion e l'empèri, tà díser, la dictatura deu desir immanent devath loquau los gavidaires e'ns tienen que mudèn au pregon l'amna deu pòple qui viu dens ua enlusida, ua utopia mau-sana. Lo bonaür absolut, "l'espandiment personau" e lo quite prètzhèit de las nostas existéncias que serén la gaudença shens trava ni censura morau. Consomar, brafà's shens cès e au mei har, neuritud, objèctes, èsters... E tot individu, tot grop uman qui apara l'idea d'ua moderacion peu restabliment de hitas e de reglas dens l'anar deu monde empermor d'enjòcs politics, economics, etics, sociaus o environamentaus, que passa autanlèu per un estralhabrasa, ua trava au plaser, un censor, dens lo contexte d'ua ideologia neoliberau màger qui asira e hòravia tota fòrma d'autoritat, notadament etica, au nom d'ua (pseudo)libertat absoluda.

Au lòc d'assegurar lo bonaür e la serenitat de la màger part deus nostes contemporanèus apeats sus condicions de vita e de tribalh decentas, lo sistema economic en plaça que'us tien de hèit dens un estat de frustracion perpetuau en tot maumià'us mei anar mei dens la realizacion de tots los produsits qui'us demanda de crompar e de consomar, solide. Tot aquerò dens lo contexte d'ua mesa en concurréncia economica de las "classas inferioras" suu plan planetari e au prètz d'ua pollucion qui hè tostemps en créisher, dab consequéncias de las grèus sus la santat umana, los ecosistemas e l'espada de Damòcles de l'arrecauhament climatic qui pòt arribà'n a ua extincion de massa.

Quauques temps hè totun, las consciéncias que's desvelhan, mei anar mei de monde que's lhevan e que questionan los dògmas de la nosta epòca. Bissè, uns pelhèrs a l'argueit que s'i hèn a destornar l'atencion de las cauç vertadèras deus nostes maus, en designar bocs emissaris, los hòravienuts, los hreiterós assistits màgerment. En dreçant los expleitats los uns contra ès autes que vòlen delaiar l'ahoniment deu sistèma qui'us assegurè l'aisina de las nostas sudors. Pr'aquò un navèth ordi deu monde qu'ei a vàder per l'entorn a fin e a mesura qui germian iniciativas personaus o collectivas e qui los portaires e's gropan tà las har vàler. Un monde mei arrespectuós deus òmis e de la natura permor d'estar conscient totun de l'impacte de las activitats soas, un monde mei ras e ras tanben dab l'arrenavida de las vielhas solidaritats mecanicas campestraus alargadas e abrivadas per Internet, un monde qui cèrca a rómper l'isolament e la juxtaposicion qui la societat de consomacion e prometè de hèit a cadun en jogant l'individu contra lo grop.

Per estar indispensabla, la victòria d'aqueste ordi navèth n'ei pas briga causa segura. Los enemics que son un sarròt, poderós, los lors vailets que son plan establits, dissimulaires e au comand. Que tienen la màger part deus mediàs, que finançan las campanhas electoraus en esperant las tornas, qu'utilizan las lors coneishenças politicas tà har votar leis, passar refòrmas dab prètzhèits vededers : marterar las lors ideas e segar lo blat au davant de tota fòrma de resisténcia, aparar los interés, ahortir la lor supremacia e s'enriquesir mei. Dens aqueste gran combat planetari, a la prima, cada ciutadan francés qu'averà lo son mot a díser, o meilèu la soa votzòta a expremir. Fidèus seguidors deu men blòg o vesitors de passada, ne'm vedi pas via de'vs díser quau sia la bona causida e n'ei pas lo men tempèri. Totun, si ètz en cèrca d'un bon critèri d'eleccion, causitz la o lo candidat qui'vs semble lo mei portat a tornar au noste monde las hitas shens lasquaus çò de sordeish vad probable.

Bona annada 2017 a totas e a tots !